از کجا بفهمیم دینام شارژ نمی کند؟

آیا ماشینتان روشن نمی‌شود؟ چراغ‌ها کم‌نور شده‌اند؟ بوی سوختگی به مشامتان می‌رسد؟ این‌ها ممکن است نشانه‌های خرابی دینام باشند؛ همان ژنراتور پرقدرتی که وظیفه شارژ باتری و تامین برق خودرو را بر عهده دارد.

دینام، قلب تپنده سیستم برق خودرو، گاهی اوقات، به دلایلی، از کار می‌افتد. اما نگران نباشید! در این مطلب به شما می‌گوییم که چگونه خرابی دینام را تشخیص دهید و رفع کنید. در ضمن توضیح می‌دهیم که از کجا بفهمیم دینام شارژ نمی کند.

دینام چیست و چه کاربردی دارد؟

دینام یا ژنراتور، قطعه‌ای حیاتی در سیستم برق خودرو است که وظایف مهمی بر عهده دارد. در ساده‌ترین تعریف، دینام با تبدیل انرژی مکانیکی موتور به انرژی الکتریکی، برق مورد نیاز برای روشن‌شدن خودرو، روشنایی چراغ‌ها، شارژ باتری و عملکرد سایر اجزای الکتریکی را تامین می‌کند.

یکی از دینام‌هایی که در ایران، طرفدار زیادی دارد، دینام سمند ملی ef7 ایساکو است که می‌توانید از فروشگاه‌های معتبر لوازم یدکی خودرو تهیه کنید.

اجزای اصلی دینام:

• آرماتور: یک سیم‌پیچ چرخان که با چرخش آن توسط تسمه از موتور، میدان مغناطیسی ایجاد می‌شود.
• استاتور: یک سیم‌پیچ ثابت که در آن ولتاژ القا می‌شود.
• یکسو کننده: جریان متناوب (AC) تولید شده توسط آرماتور را به جریان مستقیم (DC) مورد نیاز باتری و سایر اجزای الکتریکی تبدیل می‌کند.
• تنظیم‌کننده ولتاژ: ولتاژ، خروجی دینام را در حد ثابتی نگه می‌دارد تا از آسیب‌دیدن باتری و سایر اجزای الکتریکی جلوگیری شود.
• بلبرینگ‌ها: برای روان‌تر کردن چرخش آرماتور و افزایش طول عمر دینام استفاده می‌شوند.
• پوسته: از اجزای داخلی دینام در برابر عوامل محیطی محافظت می‌کند.

چرا دینام خراب می‌شود؟

خرابی دینام، مشکلات مختلفی را برای خودرو به وجود می‌آورد. به همین دلیل، تشخیص سریع و تعمیر آن بسیار مهم است. در این بخش، به برخی از دلایل رایج خرابی دینام می‌پردازیم:

فرسودگی

• کارکرد زیاد: کارکرد زیاد و طولانی‌مدت دینام، به‌خصوص در شرایط سخت، باعث فرسودگی قطعاتی، مانند بلبرینگ‌ها، آرماتور و سیم‌پیچی‌ها می‌شود.
• گرمای زیاد: گرمای زیاد موتور به مرور زمان به دینام آسیب می‌رساند و باعث خرابی آن می‌شود.

مشکلات مربوط به سیستم برق خودرو

• افت ولتاژ
• اتصالی
• افزایش ناگهانی ولتاژ، مثلاً به دلیل روشن‌شدن ناگهانی چراغ‌های خودرو

مشکلات مربوط به باتری

• باتری معیوب: اگر باتری خودرو خراب باشد، دینام برای شارژ آن مجبور به کار بیش‌ازحد می‌شود که همین امر احتمال خرابی دینام را تشدید می‌کند.

• استفاده از باتری نامناسب

عوامل محیطی

• مرطوب‌شدن، به دلیل بارش باران یا برف

• گردوغبار: انباشته‌شدن گردوغبار در داخل دینام، جلوی خنک‌شدن آن را می‌گیرد و باعث گرم‌شدن بیش‌ازحد و خرابی آن می‌شود.

استفاده از قطعات یدکی غیر اصلی

استفاده از قطعات یدکی غیر اصلی و بی‌کیفیت برای تعمیر دینام، عمر مفید آن را کوتاه می‌کند و باعث خرابی مجدد آن می‌شود.

علاوه بر موارد ذکر شده، عوامل دیگری نیز ممکن است در خرابی دینام نقش داشته باشند، مانند:

• ضربه‌خوردن به دینام، در اثر تصادف یا موارد دیگر

• مشکلات مربوط به تسمه دینام: شل‌شدن یا پاره شدن تسمه دینام از چرخش دینام جلوگیری می‌کند و باعث خرابی آن می‌شود.

با مراقبت و نگهداری صحیح از دینام، می‌توان عمر مفید آن را افزایش داد و از هزینه‌های تعمیراتش جلوگیری کرد.

چگونه بفهمیم دینام، باتری را شارژ نمی‌کند؟

اگر دینام به‌درستی کار نکند، باتری شارژ نمی‌شود و در نتیجه، با مشکلات مختلفی از جمله روشن‌نشدن خودرو، کم‌نور شدن چراغ‌ها و ضعیف‌شدن سیستم‌های الکتریکی مواجه خواهید شد.

در این بخش به این موضوع اشاره کرده‌ایم که از کجا بفهمیم دینام شارژ نمی کند:

بررسی ولتاژ باتری

• با استفاده از ولت‌متر: دقیق‌ترین روش برای بررسی شارژ شدن باتری، استفاده از ولت‌متر است. ولتاژ باتری را در حالت خاموش و روشن‌بودن موتور چک کنید.
• در حالت خاموش: ولتاژ باتری باید بین 12.5 تا 13 ولت باشد.
• در حالت روشن: ولتاژ باتری باید بین 13.5 تا 14.5 ولت باشد.

اگر ولتاژ باتری در حالت روشن، کمتر از 13.5 ولت باشد، احتمالاً دینام خراب است و باتری را شارژ نمی‌کند.

تست باتری

• تست بارگذاری: می‌توانید با استفاده از تست بارگذاری، سلامت باتری را بررسی کنید. در این تست، از یک وسیله مخصوص برای اعمال بار به باتری استفاده می‌شود و افت ولتاژ آن را بررسی می‌کنند.
• تست سلول: در این تست، ولتاژ هر سلول باتری، به‌طور جداگانه بررسی می‌شود.

اگر در تست باتری، مشخص شد که باتری سالم است، احتمالاً دینام خراب است.

بررسی ظاهری دینام

• مشاهده علائم خرابی: به‌دنبال علائمی از خرابی دینام، مانند ترک‌خوردگی، ذوب‌شدن یا سوختگی بدنه آن باشید.
• بررسی تسمه دینام: تسمه دینام را بررسی کنید تا مطمئن شوید که شل یا پاره نشده باشد. شل‌شدن یا پاره‌شدن تسمه دینام، می‌تواند از چرخش دینام و شارژ شدن باتری جلوگیری کند.

بررسی چراغ هشداردهنده دینام

بسیاری از خودروهای جدید دارای چراغ هشداردهنده دینام هستند که در صورت خرابی دینام روشن می‌شود. اگر این چراغ روشن شده، حتماً برای بررسی دینام به یک مکانیک برق خودرو مراجعه کنید.

کمک‌گرفتن از متخصص

اگر در تشخیص مشکل دینام یا تعمیر آن تخصص ندارید، حتماً برای بررسی و تعمیر آن به یک مکانیک برق خودرو مراجعه کنید.

علاوه بر روش‌های ذکر شده، روش‌های دیگری نیز برای تشخیص خرابی دینام و عدم شارژ شدن باتری توسط آن وجود دارد که یک مکانیک برق خودرو می‌تواند آن را با استفاده از ابزار و تجهیزات تخصصی، به‌طور دقیق بررسی و عیب‌یابی کند.

چگونه خرابی دینام را رفع کنیم؟

اگر با نشانه‌های خرابی دینام روبه‌رو شدید، باید هرچه زودتر مشکل را برطرف کنید تا مشکلی ایجاد نشود. در این بخش، به برخی از روش‌های رفع خرابی دینام اشاره می‌کنیم:

توجه: قبل از انجام هرگونه اقدام برای تعمیر دینام، حتماً باتری خودرو را از برق جدا کنید.

تعویض قطعات معیوب

• آرماتور: اگر آرماتور دینام، سوخته یا آسیب دیده، باید تعویض شود.
• بلبرینگ‌ها: اگر بلبرینگ‌های دینام، فرسوده شده‌اند و صدا تولید می‌کنند، باید تعویض شوند.
• یکسو کننده: اگر یکسو کننده دینام، خراب شده، باید تعویض شود.
• تنظیم کننده ولتاژ: اگر تنظیم‌کننده ولتاژ دینام، خراب شده، باید تعویض شود.
• تسمه دینام: اگر تسمه دینام، شل یا پاره شده، باید تعویض شود.

رفع اتصالی

اگر در دینام، اتصالی وجود داشته باشد، باید محل اتصالی را پیدا کرده و آن را رفع کنید.

تمیز کردن دینام

گردوغبار و آلودگی به عملکرد دینام آسیب می‌رساند. به همین دلیل، باید به طور دوره‌ای دینام را تمیز کنید.

بررسی ولتاژ باتری

اگر ولتاژ باتری کم است، باید آن را شارژ یا تعویض کنید.

کمک‌گرفتن از متخصص

اگر در تعمیر دینام تخصص ندارید، حتماً برای بررسی و تعمیر آن به یک مکانیک برق خودرو مراجعه کنید.

نکات مهم در مورد تعمیر مشکلات مربوط به دینام:

• از تعمیر دینام توسط افراد غیر متخصص خودداری کنید، زیرا ممکن است آسیب بیشتری به ان برسانند.
• از قطعات یدکی اصلی و باکیفیت برای تعمیر دینام استفاده کنید.
• پس از تعمیر دینام، حتماً ولتاژ باتری را بررسی کنید.
• با مراقبت و نگهداری صحیح از دینام، می‌توانید از بروز مشکلات و هزینه‌های اضافی جلوگیری کنید.

سخن آخر

در این مطلب درباره دینام خودرو صحبت کردیم و گفتیم که از کجا بفهمیم دینام شارژ نمی کند. مهمترین دلایل آن عبارت‌اند از فرسودگی، مشکلات مربوط به سیستم برق خودرو، مشکلات مربوط به باتری، عوامل محیطی و استفاده از قطعات یدکی غیراصل. دینام، عضوی بسیار مهم در سیستم برق خودرو است که وظیفه حیاتی شارژ باتری و تامین برق برای روشن‌شدن خودرو، روشنایی چراغ‌ها و کارکرد سایر اجزای الکتریکی را بر عهده دارد.

خرابی دینام باعث بروز مشکلات متعددی در خودرو می‌شود. به همین دلیل، تشخیص سریع و تعمیر آن بسیار مهم است.