مهریه دختر چقدر باشد

تعیین میزان مهریه برای دختر، تصمیمی مهم و چندوجهی است که ابعاد قانونی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی گسترده ای را شامل می شود و به پشتوانه ای محکم برای زندگی مشترک آینده می انجامد. این انتخاب نیازمند دیدی واقع بینانه و آگاهانه به قوانین و شرایط جامعه است تا هم حقوق زن را تضمین کند و هم باری غیرمنطقی بر دوش زوج نگذارد.

مهریه، فراتر از یک عدد، یک تعهد حقوقی و شرعی است که به محض جاری شدن صیغه عقد، به مالکیت زن در می آید. این پشتوانه مالی، نقش مهمی در تضمین امنیت خاطر زن در طول زندگی مشترک و در صورت بروز مشکلات احتمالی ایفا می کند. در جامعه ایرانی، تعیین مهریه مناسب همواره یکی از چالش های اصلی در آستانه ازدواج بوده است. گاهی اوقات، باورهای نادرست و اطلاعات ناقص، به ویژه در مورد قوانین جدید یا شایعاتی نظیر سقف ۱۴ سکه برای مهریه، می تواند منجر به تصمیم گیری های نامناسب و ایجاد تنش در آینده شود. آگاهی از ابعاد واقعی و قانونی مهریه، از جمله میزان قابل مطالبه و وصول آن، برای زوجین و خانواده هایشان حیاتی است.

درک عمیق تر مهریه – چرا و چگونه؟

مهریه یک مفهوم بنیادین در عقد نکاح اسلامی و قانون مدنی ایران است که با هدف حمایت از حقوق مالی زن و ارائه پشتوانه ای برای او در زندگی مشترک تعیین می شود. این حق، نه تنها جنبه مالی دارد، بلکه نمادی از کرامت و ارزش زن در نهاد خانواده محسوب می شود.

تعریف و فلسفه مهریه

مهریه در فقه اسلامی و قانون مدنی ایران به عنوان مالی شناخته می شود که زوج در زمان عقد نکاح (دائم یا موقت) به همسر خود (زوجه) تعهد می کند که بپردازد. این حق به محض جاری شدن صیغه عقد برای زن ثابت می شود و او می تواند هر زمان که بخواهد آن را مطالبه کند. فلسفه وجودی مهریه را می توان از چندین منظر بررسی کرد:

• پشتوانه مالی و امنیتی: مهریه به عنوان یک ضمانت مالی برای زن عمل می کند تا در صورت بروز مشکلاتی نظیر طلاق یا فوت همسر، از حداقل پشتوانه مالی برخوردار باشد و بتواند استقلال مالی خود را حفظ کند. این جنبه در شرایطی که زن فعالیت اقتصادی ندارد یا در پی جدایی دچار آسیب مالی می شود، اهمیت بیشتری می یابد.
• نماد کرامت و ارزش: در فرهنگ اسلامی و ایرانی، مهریه نمادی از احترام و قدردانی از زن و ارزش او در تشکیل خانواده است. تعیین مهریه، نشان دهنده تعهد مرد به همسر خود و تضمینی برای حقوق اوست.
• بازدارندگی: در برخی دیدگاه ها، مهریه بالا می تواند به عنوان عاملی بازدارنده برای مرد در جهت سهولت طلاق یا آسیب رساندن به حقوق زن تلقی شود، هرچند این جنوع نگاه خود می تواند مشکلاتی را در پی داشته باشد.

انواع مهریه در قانون مدنی

قانون مدنی ایران سه نوع اصلی مهریه را تعریف کرده است که هر کدام در شرایط خاصی کاربرد دارند:

1. مهرالمسمی: این رایج ترین نوع مهریه است و به مالی اطلاق می شود که میزان و نوع آن با توافق صریح زوجین یا وکیل آن ها در هنگام عقد نکاح تعیین و در سند ازدواج ثبت می شود. مهرالمسمی می تواند شامل سکه، طلا، وجه نقد، ملک، یا هر مال مشروع دیگری باشد که قابلیت تملک و ارزش مالی داشته باشد. اکثریت قریب به اتفاق مهریه ها در ایران از نوع مهرالمسمی هستند.
2. مهرالمثل: در صورتی که در عقد نکاح دائم، مهریه ای تعیین نشده باشد (چه به عمد، چه به سهو) و یا عقد به دلیلی باطل شده باشد و میان زوجین عمل زناشویی صورت گرفته باشد، زن مستحق مهرالمثل خواهد بود. مهرالمثل بر اساس وضعیت زن از نظر شأن اجتماعی، سن، زیبایی، تحصیلات، موقعیت خانوادگی و عرف شهر یا محلی که در آن زندگی می کند، توسط دادگاه تعیین می شود.
3. مهرالمتعه: این نوع مهریه در شرایطی مطرح می شود که در عقد نکاح دائم، مهریه به هیچ عنوان ذکر نشده باشد و قبل از نزدیکی (رابطه زناشویی) طلاق رخ دهد. در این صورت، دادگاه با در نظر گرفتن وضعیت مالی مرد و توانایی او، مبلغی را به عنوان مهرالمتعه برای زن تعیین می کند. این مبلغ نه بر اساس شأن زن (برخلاف مهرالمثل) بلکه بر اساس وضعیت مالی مرد مشخص می شود.

قوانین و مقررات مهریه در ایران (آپدیت 1404)

قوانین مربوط به مهریه در ایران، به ویژه در سالیان اخیر، شاهد تغییرات و تفسیرهایی بوده که آگاهی از آن ها برای تعیین و مطالبه مهریه ضروری است. مهم ترین جنبه ها شامل سقف اجرایی، انواع مهریه و نحوه محاسبه آن است.

مهریه تا چند سکه قابل اجراست؟ قانون ۱۱۰ سکه بهار آزادی

یکی از بزرگترین سوءتفاهم ها در مورد مهریه، محدودیت تعداد سکه قابل مطالبه است. بسیاری تصور می کنند که زن تنها می تواند تا سقف مشخصی از مهریه خود را دریافت کند، اما این باور کاملاً نادرست است. در واقع، قانون ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱، سقف ۱۱۰ سکه بهار آزادی را برای ضمانت اجرای کیفری (حبس) و توقیف اموال تعیین کرده است، نه برای اصل مطالبه مهریه.

• مفهوم ۱۱۰ سکه: زن می تواند تمام مهریه خود، حتی اگر هزاران سکه باشد، را مطالبه کند. اما اگر مرد توانایی پرداخت یکجای مهریه را نداشته باشد، دادگاه فقط تا سقف ۱۱۰ سکه را مشمول ضمانت اجرای کیفری (مانند حکم جلب) می داند. این بدان معناست که برای مازاد بر ۱۱۰ سکه، مرد بابت عدم پرداخت به زندان نمی رود.
• سرنوشت مهریه های مازاد بر ۱۱۰ سکه: مهریه های بالاتر از ۱۱۰ سکه نیز کاملاً قابل مطالبه و وصول هستند. در این موارد، اگر مرد توانایی مالی برای پرداخت یکجا را نداشته باشد، دادگاه مهریه مازاد را نیز به صورت اقساطی تعیین می کند. نکته کلیدی اینجاست که برای این بخش از مهریه، امکان صدور حکم جلب یا بازداشت وجود ندارد و صرفاً از طریق توقیف اموال و درآمد مرد قابل وصول خواهد بود. اثبات توان مالی مرد یا اعسار او، نقش محوری در نحوه پرداخت و وصول مهریه دارد.

بررسی طرح ۱۴ سکه برای مهریه (وضعیت فعلی)

بحث ها و شایعات زیادی پیرامون طرح محدودیت مهریه به ۱۴ سکه مطرح شده است که اغلب موجب سردرگمی می شود. لازم است شفاف سازی شود که این طرح در حال حاضر صرفاً یک پیشنهاد در کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی است و تاکنون به تصویب نهایی نرسیده و به قانون تبدیل نشده است. هدف اصلی این طرح نیز، محدود کردن کل مهریه نیست، بلکه محدود کردن امکان صدور حکم جلب برای تعداد سکه های مهریه به ۱۴ سکه است. به این معنا که اگر این طرح تصویب شود، صرفاً تا سقف ۱۴ سکه امکان حبس مرد بابت عدم پرداخت مهریه وجود خواهد داشت و برای مازاد آن، حتی ۱۱۰ سکه، حکم جلب صادر نخواهد شد. تأثیر احتمالی تصویب چنین طرحی بر تصمیم گیری های آتی در خصوص مهریه قابل توجه خواهد بود.

قانون فعلی، سقف ۱۱۰ سکه را برای ضمانت اجرای کیفری مهریه تعیین کرده است؛ به این معنا که زن می تواند تمام مهریه خود را مطالبه کند، اما صرفاً برای ۱۱۰ سکه امکان حبس مرد وجود دارد و مازاد آن به صورت اقساطی و بدون جلب وصول می شود.

مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه

نوع تعیین مهریه (عندالمطالبه یا عندالاستطاعه) تأثیر زیادی بر نحوه مطالبه و وصول آن دارد:

• مهریه عندالمطالبه: این رایج ترین نوع مهریه است. «عندالمطالبه» به این معناست که زن می تواند هر زمان که بخواهد، مهریه خود را از همسرش مطالبه کند و مرد مکلف به پرداخت آن است. در صورت عدم پرداخت، زن می تواند از طریق اداره ثبت یا دادگاه اقدام به توقیف اموال و حتی درخواست حکم جلب (تا سقف ۱۱۰ سکه) کند. مزیت اصلی این نوع مهریه، حق فوری و قطعی زن برای دریافت آن است. عیب آن نیز می تواند فشار ناگهانی بر مرد و در برخی موارد، استفاده ابزاری از مهریه باشد.
• مهریه عندالاستطاعه: در این نوع مهریه، پرداخت مهریه منوط به «توانایی مالی» مرد است. به این معنا که زن زمانی می تواند مهریه خود را مطالبه کند که ثابت کند مرد توانایی مالی برای پرداخت آن را دارد. در عمل، بار اثبات توانایی مالی مرد بر عهده زن است که می تواند فرآیندی دشوار و زمان بر باشد. مزیت عندالاستطاعه، کاهش فشار مالی بر مرد و جلوگیری از زندانی شدن او در صورت عدم توانایی است. عیب آن نیز می تواند دشواری وصول برای زن باشد. انتخاب آگاهانه بین این دو نوع مهریه، با توجه به شرایط طرفین، اهمیت زیادی دارد.

نحوه محاسبه مهریه وجه رایج

بر اساس ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، چنانچه مهریه وجه رایج (پول نقد) تعیین شده باشد، مقدار آن بر اساس شاخص سالانه قیمت ها که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین و اعلام می شود، محاسبه و پرداخت خواهد شد. این قانون به این منظور است که ارزش واقعی مهریه در طول زمان و در مواجهه با تورم حفظ شود و زن متضرر نگردد. به عبارت دیگر، مبلغی که مرد باید بپردازد، با توجه به نرخ تورم از زمان عقد تا زمان مطالبه، تعدیل و به روزرسانی می شود.

مالیات یا حق ثبت مهریه

در هنگام ثبت رسمی عقد ازدواج و تعیین مهریه در دفاتر ازدواج، هزینه ای تحت عنوان «حق الثبت مهریه» دریافت می شود. این مبلغ درصدی از ارزش مهریه است و به عنوان هزینه خدمات ثبتی تلقی می شود. در برخی طرح ها یا رویه های غیررسمی، ممکن است مهریه های زیر ۱۴ سکه از این حق الثبت معاف باشند، اما این موضوع نیز تابع مصوبات قانونی و اجرایی است. آگاهی از این هزینه ها پیش از عقد، می تواند در برنامه ریزی مالی خانواده ها مؤثر باشد.

راهنمای عملی: مهریه دختر چقدر باشد؟ (پاسخی فراتر از عدد)

تعیین میزان مهریه برای دختر، بیش از آنکه یک عدد صرف باشد، یک تصمیم استراتژیک و عمیق است که بر آینده زندگی مشترک تأثیر می گذارد. این انتخاب باید بر پایه واقع بینی، احترام متقابل و درک صحیح از کارکرد مهریه صورت گیرد.

معیارهای کلیدی برای تعیین مهریه مناسب

انتخاب مهریه مناسب، تصمیمی حساس و نیازمند بررسی دقیق جوانب مختلف است. معیارها و ملاحظات زیر می تواند خانواده ها را در این مسیر یاری کند:

• واقع بینی درباره توان مالی مرد: یکی از مهم ترین و در عین حال نادیده گرفته شده ترین معیارها، توانایی واقعی مرد برای پرداخت مهریه است. تعیین مهریه ای که خارج از توان مالی مرد باشد، می تواند در آینده به مشکلات حقوقی طولانی مدت، پرونده های اعسار، و فشار روانی شدید بر هر دو طرف منجر شود. مهریه باید ابزاری برای حمایت باشد، نه عاملی برای ویرانی. یک مهریه معقول و قابل وصول، بسیار مؤثرتر از یک مهریه سنگین و غیرقابل پرداخت است. تحلیل پیامدهای مهریه سنگین و غیرقابل وصول نشان می دهد که این گونه مهریه ها اغلب به جای پشتوانه، به منبع نزاع و تنش تبدیل می شوند.
• تناسب با شأن و موقعیت اجتماعی زن: مهریه باید متناسب با شأن اجتماعی، تحصیلات، جایگاه خانوادگی و انتظارات عرفی جامعه ای باشد که زن در آن زندگی می کند. این به معنای چشم و هم چشمی نیست، بلکه به معنای تعیین مبلغی است که با احترام به موقعیت زن، منطقی و پذیرفتنی باشد.
• هدف از مهریه: خانواده ها باید به این سؤال پاسخ دهند که هدف از تعیین مهریه چیست؟ آیا مهریه ابزاری برای تضمین زندگی، حمایت در شرایط سخت، یا صرفاً یک اهرم فشار در صورت بروز اختلاف است؟ تأکید بر رویکرد حمایتی و امنیت بخش مهریه، می تواند به تصمیم گیری های منطقی تر منجر شود و از تبدیل آن به ابزاری برای تهدید یا سوءاستفاده جلوگیری کند.
• پرهیز از چشم و هم چشمی: متأسفانه، فشارهای اجتماعی و سنت های نادرست چشم و هم چشمی، گاهی اوقات خانواده ها را به سمت تعیین مهریه های بسیار سنگین و غیرمنطقی سوق می دهد. این رویکرد نه تنها کمکی به خوشبختی زوجین نمی کند، بلکه می تواند بنیان های زندگی مشترک را از ابتدا سست کرده و باری غیرضروری بر دوش مرد و خانواده اش بگذارد.

مهریه کم (معقول) یا زیاد؟ تحلیل مزایا و معایب

انتخاب میزان مهریه، همواره با چالش هایی همراه است. هر دو رویکرد مهریه کم یا زیاد، مزایا و معایب خاص خود را دارد:

مزایای مهریه معقول:

• سهولت در وصول: مهریه معقول، در صورت لزوم، به راحتی و با سرعت بیشتری توسط زن قابل وصول است. این امر از فرآیندهای طولانی و فرسایشی قضایی جلوگیری می کند.
• کاهش بار روانی و مالی: هم برای زن و هم برای مرد، مهریه معقول بار روانی کمتری دارد. مرد از اضطراب پرداخت مبلغی نامعقول رها می شود و زن نیز از فشار مطالبه ای که می داند وصول آن دشوار است، فارغ می گردد.
• تحکیم بنیان خانواده: مهریه معقول می تواند به عنوان نمادی از اعتماد و همدلی بین زوجین تلقی شود و به جای اهرم فشار، به ابزاری برای تحکیم بنیان خانواده تبدیل گردد.

معایب مهریه معقول (از دید برخی):

• احساس عدم پشتوانه کافی: برخی زنان و خانواده ها ممکن است در صورت تعیین مهریه کم، احساس کنند پشتوانه مالی کافی برای آینده یا در صورت بروز مشکلات احتمالی ندارند.

مزایای مهریه بالا (از دید برخی):

• پشتوانه قوی تر (تصور): برخی تصور می کنند مهریه بالا، پشتوانه مالی قوی تری برای زن فراهم می کند و به عنوان یک بازدارنده جدی برای مرد عمل می کند.

معایب مهریه بالا:

• دشواری یا عدم امکان وصول کامل: همانطور که پیشتر گفته شد، مهریه های سنگین اغلب به دلیل عدم توانایی مالی مرد، به صورت کامل قابل وصول نیستند و تنها بخش کوچکی از آن به صورت اقساطی پرداخت می شود.
• پرونده های طولانی اعسار: مهریه بالا معمولاً منجر به طرح دعوای اعسار از سوی مرد می شود که فرآیندی زمان بر و خسته کننده در دادگاه است.
• فشار روانی و مالی بر هر دو طرف: مهریه سنگین می تواند هر دو طرف را درگیر یک کشمکش طولانی و فرسایشی کند که به روابط انسانی و سلامت روان آن ها آسیب جدی می رساند.
• آسیب به روابط: مهریه بالا، به ویژه در صورت بروز اختلاف، می تواند روابط خانوادگی را تخریب کرده و به جای ایجاد امنیت، به عاملی برای کینه و دشمنی تبدیل شود.

پیشنهادات عملی برای تعیین مهریه ایده آل

برای تعیین مهریه ای که هم پشتوانه باشد و هم واقع بینانه، می توان از راهکارهای زیر بهره گرفت:

• مشاوره حقوقی: پیش از تصمیم گیری نهایی، مشورت با یک وکیل متخصص خانواده برای آگاهی کامل از تمامی ابعاد قانونی، تبعات و فرآیندهای مربوط به مهریه بسیار توصیه می شود. این کار به اتخاذ تصمیمی آگاهانه و جلوگیری از مشکلات آتی کمک شایانی می کند.
• مذاکره صادقانه: گفت وگوی شفاف و واقع بینانه بین زوجین و خانواده ها، بدون تحت تأثیر قرار گرفتن از فشارهای بیرونی، اساس یک انتخاب صحیح است. این مذاکرات باید بر پایه احترام متقابل و درک شرایط یکدیگر باشد.
• استفاده از ترکیب: می توان مهریه را نه فقط به صورت سکه، بلکه به صورت ترکیبی از سکه و سایر تعهدات مالی یا غیرمالی تعیین کرد. به عنوان مثال، قید یک واحد مسکونی، سفر حج یا یک مبلغ مشخص وجه نقد، می تواند تنوع و پشتوانه بیشتری برای زن فراهم کند و از تمرکز صرف بر سکه بکاهد.
• اهمیت عندالمطالبه یا عندالاستطاعه بودن: تصمیم گیری در مورد نوع مهریه (عندالمطالبه یا عندالاستطاعه) باید با در نظر گرفتن شرایط مالی مرد و انتظارات زن صورت گیرد. اگر مرد توانایی مالی بالایی دارد، عندالمطالبه می تواند گزینه مناسبی باشد، اما در صورت محدودیت های مالی، عندالاستطاعه ممکن است برای هر دو طرف واقع بینانه تر باشد.
• نمونه هایی از مهریه های رایج و تحلیل آن ها:
  • ۱۴ سکه: این تعداد، اغلب با ارجاع به ائمه اطهار (ع) یا به منظور تسهیل ازدواج و کاهش بار مالی تعیین می شود. مزیت آن سهولت وصول و عدم درگیری در فرآیندهای طولانی اعسار است.
  • ۱۱۴ سکه: این عدد نیز با توجه به مراجع دینی رایج شده و در محدوده ۱۱۰ سکه قانونی قرار می گیرد که می تواند منجر به ضمانت اجرایی قوی تری شود.
  • تاریخ تولد: تعیین مهریه بر اساس سال تولد (مثلاً ۱۳۶۰ سکه برای متولد ۱۳۶۰) صرفاً یک رسم است و هیچ مبنای قانونی یا منطقی خاصی ندارد. مزایا و معایب آن کاملاً تابع تعداد سکه هایی است که در نهایت تعیین می شود.
  • یک واحد مسکونی یا معادل آن: این نوع مهریه می تواند پشتوانه ملموس تری برای زن فراهم کند، اما وصول آن ممکن است فرآیندهای حقوقی پیچیده تری داشته باشد.

مهریه معقول و واقع بینانه، نه تنها سهولت وصول بیشتری دارد، بلکه به جای اهرم فشار، به عاملی برای تحکیم بنیان خانواده تبدیل می شود و از تنش های روانی و مالی جلوگیری می کند.

فرآیند مطالبه مهریه (چند نکته کلیدی)

با وجود آنکه تمرکز اصلی این مقاله بر تعیین مهریه مناسب است، آگاهی از نحوه مطالبه آن در صورت لزوم، برای هر دو طرف ضروری است. فرآیند مطالبه مهریه از طریق دو مسیر اصلی، یعنی اجرای ثبت اسناد رسمی و دادگاه خانواده، امکان پذیر است.

مسیرهای مطالبه مهریه

در صورتی که زن قصد مطالبه مهریه خود را داشته باشد، دو راه اصلی پیش روی او قرار دارد:

1. اجرای ثبت اسناد رسمی: اگر سند ازدواج رسمی باشد، زن می تواند با مراجعه به دفترخانه ای که عقد در آن ثبت شده یا اداره اجرای ثبت اسناد رسمی، تقاضای صدور اجراییه مهریه کند. این روش معمولاً سریع تر و کم هزینه تر از مسیر قضایی است، به خصوص اگر مرد دارای اموال منقول یا غیرمنقول مشخصی باشد. پس از صدور اجراییه و ابلاغ آن به مرد، اگر وی در مهلت مقرر (معمولاً ده روزه) مهریه را پرداخت نکند، زن می تواند با معرفی اموال مرد (مانند حساب بانکی، سهام، خودرو، ملک و…)، تقاضای توقیف آن ها را از اداره ثبت نماید. همچنین، امکان توقیف حقوق و مزایای مرد (یک سوم در صورت جدایی و یک چهارم در صورت ادامه زندگی مشترک) نیز از طریق اجرای ثبت وجود دارد.
2. دادگاه خانواده: زن می تواند مستقیماً با ارائه دادخواست مطالبه مهریه به دادگاه خانواده، اقدام به دریافت مهریه خود کند. در این روش، دادگاه پس از بررسی مدارک و شنیدن اظهارات طرفین، حکم مقتضی را صادر می کند. مسیر دادگاه برای زمانی مناسب است که سند ازدواج غیررسمی باشد، یا زمانی که زن در کنار مطالبه مهریه، تقاضاهای دیگری (مانند طلاق، نفقه، حضانت و…) نیز دارد. پس از صدور حکم قطعی مهریه از سوی دادگاه، زن می تواند از طریق واحد اجرای احکام دادگگاه، اقدام به شناسایی و توقیف اموال مرد و وصول مهریه نماید.

اعسار از پرداخت مهریه

یکی از مفاهیم کلیدی در فرآیند مطالبه مهریه، «اعسار» است. اعسار به معنای ناتوانی مالی مرد در پرداخت یکجای مهریه است. اگر مردی توانایی پرداخت کامل مهریه (به صورت یکجا) را نداشته باشد، می تواند دادخواست «اعسار از پرداخت مهریه» را به دادگاه تقدیم کند. در این دادخواست، مرد باید ثابت کند که توانایی مالی لازم برای پرداخت مهریه را ندارد و اموال و دارایی های او به قدری نیست که بتواند کل مبلغ را یکجا بپردازد. دادگاه پس از بررسی مستندات و شهادت شهود، در صورت احراز اعسار مرد، حکم به «تقسیط مهریه» می دهد. یعنی مرد مکلف می شود مهریه را در اقساط مشخص و در فواصل زمانی تعیین شده (مانند هر ماه یک سکه یا نیم سکه) پرداخت کند. میزان پیش پرداخت (اگر لازم باشد) و اقساط ماهانه توسط قاضی و با توجه به وضعیت مالی و شغلی مرد تعیین می شود. طبق اصلاحات اخیر (ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده)، مرد بابت عدم پرداخت مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه به زندان نمی رود و برای ۱۱۰ سکه نیز اگر اعسار او پذیرفته شود، حبس نخواهد شد و به تقسیط محکوم می گردد.

شناسایی و توقیف اموال

چه از طریق اجرای ثبت و چه از طریق دادگاه، برای وصول مهریه، شناسایی و توقیف اموال مرد از اهمیت بالایی برخوردار است. زن می تواند با معرفی اموال همسر خود (مانند حساب های بانکی، خودرو، ملک، سهام، اوراق بهادار، مطالبات از اشخاص دیگر و…) به مرجع صالح (اجرای ثبت یا اجرای احکام دادگاه)، درخواست توقیف آن ها را نماید. پس از توقیف، این اموال به مزایده گذاشته شده و مبلغ حاصل از آن برای پرداخت مهریه استفاده می شود. در صورتی که مرد هیچ مالی نداشته باشد، زن می تواند حقوق و مزایای او را تا سقف قانونی توقیف کند. لازم به ذکر است که برخی اموال مرد، تحت عنوان «مستثنیات دین» قرار می گیرند و قابل توقیف نیستند. این مستثنیات شامل منزل مسکونی مورد نیاز، اثاثیه ضروری زندگی، ابزار کار و… می شود.

آگاهی از این فرآیندها به زن کمک می کند تا در صورت نیاز به مطالبه مهریه، با دیدی واقع بینانه و کارآمد اقدام کند و به مرد نیز این فرصت را می دهد که در صورت عدم توانایی، با پیگیری قانونی، از خود دفاع کند.

نتیجه گیری

تصمیم گیری در مورد میزان مهریه برای دختر، یکی از حساس ترین و مهم ترین مراحل در آغاز یک زندگی مشترک است که پیامدهای حقوقی، مالی و عاطفی عمیقی دارد. این مقاله تلاش کرد تا با ارائه یک راهنمای جامع و تخصصی، ابعاد مختلف مهریه را از منظر قانونی، اجتماعی و عملی مورد بررسی قرار دهد و به خانواده ها کمک کند تا با آگاهی کامل، تصمیمی واقع بینانه و هدفمند اتخاذ کنند.

مهمترین نکات کلیدی این بحث را می توان در چند اصل اساسی خلاصه کرد: مهریه یک حق شرعی و قانونی برای زن است که به محض عقد نکاح به او تعلق می گیرد و پشتوانه ای برای امنیت مالی و روانی او در آینده است. با این حال، تعیین مهریه باید با در نظر گرفتن توان مالی واقعی مرد و پرهیز از چشم و هم چشمی های مرسوم صورت گیرد. قوانین کشور، به ویژه ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده، سقف ۱۱۰ سکه بهار آزادی را برای ضمانت اجرای کیفری (حبس) تعیین کرده است، اما محدودیتی برای اصل مطالبه و وصول تمام مهریه وجود ندارد. مهریه های مازاد بر ۱۱۰ سکه نیز قابل وصول هستند، اما معمولاً به صورت اقساط و بدون امکان حبس مرد. همچنین، طرح ۱۴ سکه، صرفاً پیشنهادی برای محدود کردن امکان جلب است و هنوز به قانون تبدیل نشده است.

انتخاب بین مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه، محاسبه مهریه وجه رایج بر اساس شاخص بانک مرکزی، و آگاهی از فرآیندهای مطالبه مهریه از طریق ثبت یا دادگاه، همگی از جمله ابعادی هستند که نیازمند توجه دقیق هستند. در نهایت، مهریه باید ابزاری برای آرامش، امنیت و تحکیم بنیان خانواده باشد، نه منبعی برای نزاع، فشار روانی یا تخریب روابط انسانی. توصیه اکید می شود که خانواده ها با مشاوره حقوقی، گفت وگوی صادقانه و دوری از تقلید کورکورانه، مهریه ای را تعیین کنند که هم پشتیبان حقوق زن باشد و هم باری غیرمنطقی بر دوش مرد نگذارد، و از این طریق به آغاز یک زندگی مشترک پایدار و با سعادت کمک کنند.