پدید آوردن کتاب و آفرینش آن، فرایندی پیچیده و روندی دشوار است که شاید در ایران امروز کمتر شخصیتی چون رهبر فرزانه انقلاب بر همه اجزای آن اشراف داشته باشد و دقایق بسیار و ظرایف فراوان آن را بداند.
به گزارش مجله راپیدی، دکتر محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و عضو هیات علمی دانشگاه تهران در یادداشتی در روزنامه ایران نوشت:
1- کتاب، تمدن و ایران
پدید آوردن کتاب و آفرینش آن، فرایندی پیچیده و روندی دشوار است که شاید در ایران امروز کمتر شخصیتی چون رهبر فرزانه انقلاب بر همه اجزای آن اشراف داشته باشد و دقایق بسیار و ظرایف فراوان آن را بداند.
از یک سو، نگاه حضرت آیت الله خامنه ای به کتاب برآمده از یک «رویکرد تمدنی» و شناخت تاریخی است. ایشان معتقدند که «کتاب مادر تمدن ها و نیز عصاره آنهاست» و از این حیث، ایشان کتاب را از ارزشمندترین فرآورده های بشری و «گنجینه بزرگ ترین ثروت های بشر» یعنی دانش و تحقیق می دانند. از سوی دیگر، رهبری سهم مسلمانان در ترویج و گسترش کتاب (با هدف روشن اندیشی و روشن بینی) را سهمی بزرگ ارزیابی می کنند، چنانکه می فرمایند، نوشته ها و کتاب های مسلمانان توانست در دنیای مسیحی چون خورشیدی بر دوران سیاه قرون وسطی بتابد و اروپایی ها را از آن دوران سنگین عبور دهد.
رهبر انقلاب در نظریه خود این رویکرد تمدنی و تاریخ سازی مسلمانان را با «ایران» نیز پیوند می زنند و تصریح می کنند که ارتباط ملت ایران با کتاب «بنیانی، عمیق و کهن است. ما امروز و دیروز با مقوله کتاب آشنا نشده ایم.» به عبارتی، رهبر معظم انقلاب یک «مزیت ایرانی» را به ما یادآور می شوند و پیوستگی دایمی ایران و کتاب را در تفسیر تاریخی خود مدنظر قرار می دهند.
2- حافظ سنت کتابخوانی
باید دانست که حضرت آیت الله خامنه ای شخصیتی برآمده از «سنت کتابخوانی» است و بهترین حافظ این سنت عظیم نیز در عصر حاضر به شمار می روند. کتاب دوست حقیقی ای مانند ایشان، هیچ گاه اولویت های دیگر را بر اولویت کتاب ترجیح نمی دهد، بلکه آن را به عنوان غذای روح و ذهن انسان، یک جزء واجب از حیات عقلی، اعتقادی و اسلامی می داند. به همین اعتبار، سرنوشت کتاب، کتابخوانان و کتابخوانی برای ایشان مهم است.
در چنین سنتی بدیهی است که نزد ایشان «قوام کتاب به اهتمام در کتابخوانی است» و نه تنها امر می کنند که «مردم را وادار کنیم به کتابخوانی؛ نخبگان را به تولید کتاب وادار کنیم» بلکه بارها در مقام منتقد جدی وضع کتابخوانی و سرانه مطالعه به تذکر معایب موجود پرداخته اند. عتاب و خطاب ایشان به دانشجویان یکی از جلوه های بارز شخصیت انتقادی رهبر فرزانه انقلاب در این عرصه است: «مساله کتابخوانی و نهضت کتابخوانی خیلی در بین مجموعه های دانشجویی رواج مطلوب نداشته است. شما دانشجویان که متاسفانه کتاب نمی خوانید. بنده کتابخوانم و خیلی دلم می خواهد شما جوان ها واقعاً کتاب بخوانید.»
وجه دیگر حفاظت رهبری از سنت کتابخوانی در ایران به دانش فنی و ارزیابی تخصصی ایشان در مقام یک کتاب شناس زبده برمی گردد. برای نمونه می توان به نکات محتوایی مقام معظم رهبری که روز دوشنبه 24 اردیبهشت 1403 در گفت وگو با ناشران، نویسندگان و… ارایه شد، اشاره کرد. البته و بدون اغراق، صدها نکته مانند این نکات در طول دهه ها توسط ایشان بیان شده است.
رهبر انقلاب در یک ارزیابی موجز از شیوه های معرفی مولوی در روزگار ما فرمودند: «این مولوی که حالا دارند معرفی می کنند، با مولوی صاحب مثنوی خیلی فرق دارد.» رویکرد دقیق ایشان به شیوه های معرفی و پاسداشت مفاخر ایرانی در آثار و محصولات فرهنگی و پیامدهای آن، عمق بی نظیر خود را در همین گفت وگوها مانند همیشه نشان داد. این رهنمودها نه تنها باید چراغ راه همه ما باشد، بلکه مسیولیت های محتوایی همه صاحبان افکار را سنگین تر می کند.
3- تحول در کتابخوانی اجتماعی
دانش فنی رهبری در حوزه کتاب صرفاً در اشراف محتوایی خلاصه نمی شود، بلکه ایشان بر جزییات فرایند تولید، توزیع و ترویج آن تسلط دارند و ساختارها، روندها و وضع گذشته و حال را می شناسند. به همین جهت می توان گفت که بازدید سه ساعته رهبر فرزانه انقلاب از نمایشگاه بین المللی کتاب یک ارزیابی محققانه از راه طی شده و یک چشم انداز جامع برای آینده را پیش روی همه کتاب دوستان ایران می گذارد.
چگونگی تولید، شیوه های ترویج و نظام توزیع کتاب از مهم ترین رهنمودهای ایشان بود و تاکید دوباره رهبر انقلاب بر تقویت عرضه کتاب و دیگر محصولات فرهنگی که مطالبه چندین ساله ایشان است، ما را در اجرای طرح جامع بازنگری در نظام توزیع محصولات فرهنگی مصمم تر کرد. در سه سال گذشته ما با پیمایش های کلان و نیز بررسی های نقطه به نقطه، بسیاری از گره های نظام توزیع را شناسایی و در مواردی مرتفع کرده ایم. تاکید ایشان سبب شتاب در اجرای این طرح جامع خواهد شد و ما همه سازکارهای اجرایی را معطوف به تغییر این نظام توزیع خواهیم کرد تا وضع موجود به نفع «دسترسی آسان به کتاب و بهای ارزان آن» دگرگون شود.
دغدغه دیگر رهبر فرزانه ما در بازدید دوشنبه صبح از نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، گسترش «فعالیت های ترویجی» است. حضرت آیت الله خامنه ای از جمله به نقش فعالان فضای مجازی در فرهنگ سازی برای کتابخوانی و نیز مسیولیت های دیگر نهادها مانند وزارت آموزش و پرورش پرداختند. من معتقدم که برای این فرهنگ سازی، در کنار افزایش کتابخانه های عمومی نیازمند «انجمن های ترویج مطالعه» هستیم و در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، گسترش این انجمن های تخصصی را در همکاری با موسسات فرهنگی و بخش های غیردولتی دنبال خواهیم کرد.
«انجمن های ترویج مطالعه» می تواند از سطوح محلی و ملی تا انجمن های جهانی با مشارکت ایرانیان داخل و خارج از کشور را در برگیرد و ما غیر از همکاری متداول با موسسات تخصصی، خصوصی و علمی، با همکاری وزارتخانه های علوم و آموزش و پرورش، از همه ظرفیت ها برای این فعالیت ترویجی بهره خواهیم گرفت.
یک هدف راهبردی من در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تحول در «کتابخوانی اجتماعی» بوده است که به «تحول اجتماعی» نیز در حوزه کتاب می انجامد تا نقش مرجع کتاب در جامعه دوباره احیا شود. تاکیدات رهبر معظم انقلاب نشان داد که ما باید این راهبرد را با سرعت و قدرت بیشتری اجرایی کنیم و در میدان عمل، پیاده سازیم. در عین حال، ما نباید نسبت به ابزارهای متنوع جهت فرهنگ سازی برای کتابخوانی بی تفاوت باشیم.
بنابراین، ماموریت های خود را صرفاً در افزایش کتابخانه های عمومی خلاصه نخواهیم کرد، بلکه به نحو همزمان، نسبت به گسترش «فرهنگ مطالعه» اهتمام روزافزون خواهیم داشت. همان طور که رهبر انقلاب سال ها پیش فرمودند «کتاب باید برای اصلاح فرهنگ عمومی منتشر شود» و یکی از راه های این اصلاح، ترویج کتابخوانی و پاسداری از این سنت عظیم در ایران بزرگ است. امید داریم که خداوند این توفیق را به ما ارزانی دارد.
پایان خبر مجله راپیدی
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "حافظ سنتِ کتابخوانی – مجله راپیدی" هستید؟ با کلیک بر روی عمومی، ممکن است در این موضوع، مطالب مرتبط دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "حافظ سنتِ کتابخوانی – مجله راپیدی"، کلیک کنید.