به گزارش مجله راپیدی، پژوهشگران هلندی مدل جدیدی را برای مطالعه آنی تاثیر زهرمار ابداع کرده اند که شامل تزریق زهر به رگ های خونی کوچک انسان روی تراشه می شود. تاکنون هیچ مدلی وجود نداشت که بتواند اثرات زهرمار را در لحظه تقلید کند.
به نقل از مجله راپیدی سازمان جهانی بهداشت (WHO) اعلام کرده است که مسمومین ناشی از مارگزیدگی، نوعی بیماری است که اغلب نادیده گرفته می شود و سالانه جان بیش از 100 هزار نفر را می گیرد و به بروز آسیب های شدید یا مزمن در بیش از 400 هزار قربانی منجر می شود.
زهرمار حاوی سمومی است که در عرض چند دقیقه پس از گزش، به خونریزی داخلی منجر می شوند. درک این فرآیند برای تولید پادزهرهایی که این اثرات را خنثی می کنند، ضروری است. با این حال، روش های موجود محدودیت های بزرگی دارند.
روش های کنونی
یکی از این روش ها کشت سلولی است. در روش کشت سلولی، سلول های اندوتلیال انسان که پوشش رگ های خونی را تشکیل می دهند، روی سطحی صاف رشد می کنند. مدل های سنتی کشت سلولی عمدتاً برای تحقیق درباره اثرات مخرب زهرمار بر بافت استفاده شده اند. با وجود این، این مدل های سنتی نمی توانند شکل لوله مانند رگ های خونی یا عوامل محیطی مهمی مانند جریان خون و شبکه خارج سلولی را تقلید کنند که مانند چسب، سلول ها را به یکدیگر و محیط اطراف آن ها متصل نگه می دارد.
روش دیگری که به طور سنتی مورد استفاده قرار می گیرد، آزمایش زهرمار روی موش ها است.؛ اما این روش نمی توان اثرات زهرمار را در لحظه مطالعه کرد و صرفا می توان اثرات زهر را پس از کشته شدن موش مطالعه کرد؛ بنابراین، دشوار است که بفهمیم بازه زمانی اثر مشاهده شده چقدر است.
رگ های خونی روی تراشه
پژوهشگران هلندی در روشی جدید با شرکت هلندی میمتاس(Mimetas) همکاری کردند که مدل های اندام روی تراشه را از چندین بافت انسانی برای تحقیقات پزشکی تولید می کند.
اندام های روی تراشه، دستگاه های کوچکی هستند که می توان سلول ها را در آن پرورش داد و محیط درون بدن را تقلید کرد. تراشه های مورداستفاده در این پژوهش شامل سه کانال بودند. یکی از آن کانال ها یک لوله است که سلول های تشکیل دهنده رگ های خونی انسان در آن رشد می کنند.
همه طرف های لوله به گونه ای توسعه یافته اند که به سلول های اندوتلیال کمک کنند تا به هم متصل شوند و درنهایت، رگ خونی کوچکی را تشکیل دهند. ترکیباتی مانند زهرمار را می توان مستقیماً به لوله اضافه کرد تا مشخص شود چه اثراتی دارد.
پژوهشگران، زهر چهار گونه مار را روی رگ های خونی پرورش یافته در تراشه آزمایش کردند و دو مکانیسم اصلی را یافتند که زهر توسط آن ممکن است باعث خونریزی داخلی شود.
یکی از مکانیسم ها تاثیر مستقیمی را بر سلول های سازنده رگ های خونی داشت. این مکانیسم به غشای سلولی حمله کرد و نهایتاً به نشت محتویات سلول ها و مرگ آن ها منجر شد. مکانیسم مذکور در زهر گروهی از مارها موسوم به کفچه مارها مشاهده شد که شامل مارهای کبرا می شود.
مکانیسم دیگر، اثر غیرمستقیمی روی سلول های رگ خونی می گذاشت. مکانیسم دوم، شبکه خارج سلولی را هدف قرار داد و سلول ها دست نخورده باقی ماندند. همان طور که رگ خونی حمایت ساختاری شبکه خارج سلولی را از دست می دهد، رگ خونی فرومی ریزد و خون به بیرون نشت می کند. این مکانیسم در زهر «مار افعی» مشاهده شد.
بیشتر پادزهرهای موجود با تزریق زهرمار به حیوانات و جمع آوری پادتن های تولیدشده توسط سیستم ایمنی آن ها ساخته می شوند. این یافته ها می توانند به یافتن داروهای ضد سم جدید و ارزشمندی ختم شود که مکانیسم های گوناگون عملکرد زهرمارها را به طور مستقیم هدف قرار می دهند و خنثی می کنند.
این پژوهش به سرپرستی «ماتیاس بیتن بایندر» (Mátyás Bittenbinder) پژوهشگر دانشگاه آزاد آمستردام و مرکز تنوع زیستی ناتورالیس انجام شده و مقاله آن در مجله «Scientific Reports» به چاپ رسیده است.
5454
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "زهر مار دقیقا چه بلایی سر انسان می آورد؟" هستید؟ با کلیک بر روی پزشکی، اگر به دنبال مطالب جالب و آموزنده هستید، ممکن است در این موضوع، مطالب مفید دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "زهر مار دقیقا چه بلایی سر انسان می آورد؟"، کلیک کنید.