گام های عملی درمان چاقی از دیدگاه طب ایرانی و تغذیه نوین

متخصص طب سنتی: انتخاب غذای مناسب، نخستین گام رسیدن به موفقیت در برنامه لاغری است، چنین توجه به میزان غذارسانی خوراکی ها یکی دیگر از رازهای موفقیت در برنامه لاغری است.

به گزارش گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری مجله راپیدی؛ناصر رضایی پور، متخصص طب سنتی گفت:این اقدامات تنها توسط پزشک متخصص طب ایرانی، و پس از اصلاح سبک زندگی، با توجه به شرایط اختصاصی هر بیمار، طراحی و اجرا می گردد. 

گام نخست: پاکسازی لوله گوارشی

در افرادی که می خواهند لاغر شوند، نخستین اقدام، پاکسازی لوله گوارشی و داشتن یک لوله گوارشی عاری از هرگونه مواد تخمیرشده، چسبندگی، میکروارگانیسم های مضر و… است. منظور از لوله گوارشی، همه طول آن از دهان، مری و معده تا روده باریک و بزرگ و مقعد، به علاوه اندام های متصل به آن یعنی کیسه صفرا و لوزالمعده است.

روش های پاکسازی لوله گوارش

برای پاکسازی لوله گوارشی، از روش هایی استفاده می شود که ضمن حفظ رطوبت طبیعی سطح داخلی روده ها، سبب تخلیه کامل مواد زاید موجود شوند؛ چون ازبین رفتن این رطوبت، موجب زخم و دیگر مشکلات و بیماری های عفونی روده می شود. برای این کار، پزشک می تواند با تشخیص و ارزیابی شرایط بیمار، از ملین ها (مانند آش های ملیّن)، داروهای مسهل، داروهای قی آور، ضمادها و روغن ها و انواع ماساژ بهره بگیرد. از ملین ها برای پاکسازی نسبی روده ها، از مسهل ها برای دفع فضولات و اخلاط فاسد از عمق بدن، از روغن ها برای پاکسازی بخش های پایینی روده ها به ویژه کولون، از ماساژ، برای جداکردن اخلاط لزج از جدار روده ها، و از داروهای قی آور برای پاکسازی معده استفاده می شود.

گام بعدی این پاکسازی اصلاح مزاج و تقویت عملکرد کبد است که با اصلاح وضعیت خواب، ورزش مناسب، پرهیز از حالات روحی نامناسب، و درصورت لزوم تجویز داروهای خاص از سوی پزشک انجام می شود. توجه به سلامت کبد و کارکرد درست آن، در درمان بسیاری از بیماری ها و ازجمله بیشتر انواع چاقی، بسیار مهم و حیاتی است

آیا برای لاغرشدن همه باید به یک روش عمل کنند؟

استعداد لاغرشدن در همه افراد هم سان نیست و پس از پاکسازی اولیه لوله گوارشی، افراد برپایه میزان کاهش وزن در همین مرحله، به سه گروه دارای استعداد کم، متوسط و زیاد تقسیم می شوند که با تشخیص پزشک درمان گر، برای رسیدن به وزن دلخواه، نیازمند رعایت رژیم غذایی، ورزش های طبی یا داروهای لاغری، یا ترکیبی از دو یا سه روش درمانی هستند.

گام دوم: تنظیم برنامه غذایی

اما کسانی که چاقی پیهی دارند، باید در برنامه غذایی خود، مصرف غذاهای بلغم زا را محدودکنند. زیرا بلغم در بدن ذخیره می شود تا در هنگام نبود غذای کافی یا دیررسیدن غذا، در اختیار اندام ها قرارگیرد. چون افراد چاق، معمولاً دست کم سه بار در روز غذا می خورند، فرصتی برای مصرف بلغم های ذخیره شده بدن شان فراهم نمی شود که موجب عدم کاهش وزن در این افراد می گردد.
برخی غذاهای سرد وتر (غلبه بلغم):

گوشت ها: گوشت ماهی
سبزیجات: خیار، کدو، چغندر، کاهو، اسفناج، گوجه فرنگی، سیب زمینی، قارچ، بامیه
آجیل و میوه جات: خیار، هندوانه، توت فرنگی، کیوی، مرکبات، هلو، شلیل، شفتالو، آلو، گیلاس
حبوبات: تخم خیار، تخم هندوانه، تخم کدو، تخم کاهو، تخم کاسنی، نشاسته
غلات: رشته آشی و رشته فرنگی، ماکارونی و لازانیا
لبنیات: دوغ، شیر، ماست، پنیر تازه، سرشیر
نوشیدنی ها و مزه دهنده ها: دوغ، لیموناد، شربت آلبالو، شربت عناب، ماءالشعیر

علاوه بر تاثیر کیفی غذاها بر مزاج بدن، میزان غذارسانی هر ماده غذایی (کثیر، قلیل یا متوسط الغذا بودن) نیز باید با توجه به نیاز بدن هر فرد در مواقع مختلف، از قبیل فصول سال و همچنین نوع فعالیت جسمانی و ورزشی و…، به طور شایسته و بایسته انتخاب شود تا فرد را در جریان کاهش وزن یاری رساند.

مورد مهم دیگری که باید هنگام انتخاب غذا رعایت شود، درنظرگرفتن وضعیت و حجم معده، عادات غذایی و علایق بیمار است. مثلاً کسی که عادت به پرخوری دارد، باید از غذاهای حجیم با میزان غذارسانی کم یا متوسط استفاده کند؛ درحالی که فردی که عادت به کم خوری دارد، باید غذاهای کم حجم با خاصیت غذارسانی کم یا متوسط را در برنامه خود بگنجاند.

گام سوم: ورزش طبی

ورزش عبارت است از حرکات جسمانی منظم و تکرارشونده که سبب ایجاد حرارت در بدن شده، موجب افزایش ضربان قلب و سرعت تنفس شود و تعریق ملایمی ایجاد کند. با این تعریف، روشن می شود که فعالیت های روزمره شغلی و ازجمله کارهای منزل در بانوان خانه دار، ورزش طبی محسوب نمی شود. باید توجه داشت که در برخی موارد، نمی توان ورزش را از ابتدای درمان آغازکرد، به ویژه اگر بیمار دچار چاقی مفرط و ضعف باشد. در این هنگام، ورزش سبب ایجاد عوارض می شود و باید تا سبک ترشدن بیمار و قوت گرفتن نبض او به تاخیر بیافتد. البته تاب بازی به عنوان ورزش عامِ محلّل (تحلیل برنده رطوبات) و بدون عارضه، توصیه می شود.

انتخاب ورزش مناسب

در طب ایرانی، ورزش از نظر شدت و قوت حرکات ورزشی، سرعت حرکات، و مدت زمان انجام آنها، به 27 نوع تقسیم می شود که هریک، اثرات متفاوتی در بدن و اعضای مختلف، به ویژه از لحاظ ایجاد حرارت و تحلیل مواد زاید دارد. در درمان چاقی که هدف، تحلیل رطوبت ها و دفع مواد زاید با ایجاد حرارت معتدل است، لازم است برنامه های ورزشی با شدت و سرعت متوسط اما درازمدت، متناسب با تحمل بیمار، طراحی گردد. ورزش نباید باعث تنگی نفس، تپش قلب غیرطبیعی، درد قلبی و ضعف گردد. احساس نشاط در پایان فعالیت ورزشی، از نشانه های یک ورزش متناسب با شرایط فرد است.

ورزش های ویژه افراد چاق

بسیاری از افراد چاق، به سبب تنبلی که پیامد چاقی است، از رفتن به ورزشگاه ها و بوستان ها خودداری می کنند. بدین سبب، در اینجا چند حرکت ورزشی بسیارساده و بی نیاز از وسایل ورزشی گران بها، که در هر مکان و زمانی قابل اجرا هستند، معرفی می شود.

همچنین با توجه به شیوع بالای چاقی موضعی (چاقی باسن و شکم و در خانم ها بزرگی پستان ها) که موجب آسیب به زیبایی اندام ها و کاهش اعتمادبه نفس افراد می شود، ورزش های خاص هم معرفی خواهندشد.

حرکات ورزشی عام

هدف از انجام این حرکات ورزشی، کاهش حجم همه اندام های بدن است. این حرکات ورزشی، گاهی به کاهش حجم و گاه به کاهش وزن منجر می شوند.

نکته: کسانی که عادت به ورزش ندارند، باید تمرینات را در مدت زمان کمتر و تعداد کمتر آغازکنند و کم کم که در بدن خود استعداد بیشتری یافتند، به زمان و تعداد دفعات این حرکات بیافزایند تا بتوانند برای مدت ها، آنها را انجام دهند و از فوایدشان بهره ببرند.